گپ و گفت با عبدالرضا  رحمانی نسب، برنده فانوس دوازدهمین دوره جشنواره «عمار»

شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز - عبدالرضا  رحمانی نسب، سینماگر مشهدی که سابقه ساخت آثاری، چون فیلم مستند «شاهنامه فردوسی» و مستند نیمه بلند «شفاخانه» را دارد امسال با فیلم «کد ۰۲۴» راهی دوازدهمین دوره جشنواره فیلم عمار شد و توانست فانوس بخش مستند تاریخ فرهنگی، اجتماعی و دفاع مقدس را به دلیل نوآوری در پرداخت، بهره برداری مناسب از حرکت دوربین و به خدمت گرفتن فرم برای تولید محتوا به دست آورد.

فیلمی که برخلاف دیگر آثار برگزیده، اکران آنلاین نشد و تنها در سینما فلسطین تهران به نمایش درآمد. رحمانی نسب در «کد ۰۲۴» موفقیت‌های یک جوان صنعتگر مشهدی را در ساخت قایق‌های حمل کننده ادوات که در عملیات بدر استفاده شده، به تصویر می‌کشد. داستانی که می‌تواند امید و اعتماد داشتن به خود را در میان نسل جوان تقویت کند. آنچه در ادامه می‌خوانید گفت وگوی ما با این سینماگر مشهدی درباره «کد ۰۲۴» و تجربه حضور او در دوازدهمین دوره جشنواره «عمار» است.

روایتی از ساخت قایق در زمان جنگ

رحمانی نسب درباره «کد ۰۲۴» می‌گوید: نیرو‌های نظامی ایران تا زمان عملیات بدر قایقی نداشتند که بتوانند ادوات نیمه سنگین مثل خمپاره‌های ۱۲۰ و مینی کاتیوشا را در آب به ویژه قایق‌هایی در آب‌های کم عمق حمل کنند. از آنجایی که عملیات بدر هم قرار بوده در هور الهویزه انجام شود، ساخت چنین قایق‌هایی آغاز می‌شود.

او یادآور می‌شود: آن زمان از تعدادی جوان صنعتگر مشهدی که یکی از آن‌ها علی حمامی بود، دعوت شد تا به صورت محرمانه به بندرعباس بروند و آنجا شروع به ساخت قایق کنند. آن‌ها هم در مدت ۳ یا ۴ ماه ۵۰۰ قایق ساختند.

این کارگردان درباره داستان فیلمش هم توضیح می‌دهد: من در «کد ۰۲۴» چرایی نیاز به چنین قایق هایی، چطور انتخاب شدن افراد صنعتگر، حمل قایق‌ها از بندرعباس تا خرمشهر و درنهایت استفاده موفقیت آمیز از آن‌ها را روایت کرده ام.
او با اشاره به نام «کد ۰۲۴» هم بیان می‌کند: پرونده این قایق‌ها در سپاه محرمانه بوده بنابراین به نام «کد ۰۲۴» نام گذاری شده است.

اعتماد به جوانان

رحمانی نسب، دلیل علاقه خود به ساخت این مستند را چنین بیان می‌کند: مهم‌ترین موضوع برای من نشان دادن علی حمامی شخصیت اصلی فیلم بود. جوان ۱۶ ساله‌ای که در مشهد در قبل از انقلاب ماشین‌های لباس شویی می‌ساخته است و همین توانمندی اش باعث شده تا برای ساخت قایق‌ها از او دعوت شود.

به گفته این سینماگر، از یک طرف جوان بودن و مشهدی بودن علی حمامی برایش جذاب بوده و از طرف دیگر اینکه گروهی از مدیران آن زمان به این جوانان اعتماد می‌کردند و حاصل آن هم ساخت دستگاه نظامی شد که هیچ نمونه اولیه‌ای هم از آن وجود نداشت.

او تأکید می‌کند: در شرایط این روز‌ها جوانانی که حتی فکر می‌کنند کار‌های ساده‌ای بلدند باید به خودشان اعتماد کنند و بدانند می‌توانند کار‌های بزرگی انجام دهند. از طرف دیگر هم برای ساخت و انجام کار‌های بزرگ نیاز است که مدیران هم همان اعتماد روز‌های جنگ را به جوان‌ها داشته باشند.

پیشرفت فرمی

رحمانی نسب، درباره مراحل ساخت «کد ۰۲۴» توضیح می‌دهد: سال ۱۳۹۸ پژوهش کار شروع شد که تقریبا حدود یک سال زمان برد. سال ۱۳۹۹ هم مراحل تولید فیلم را پیش بردیم.

او درباره تصاویر به کار برده شده در فیلمش تصریح می‌کند: از آنجا که ساخت قایق‌ها محرمانه بوده و ما منابع بصری کمی داشتیم و از طرفی هم برای درک چالش‌های ساخت چنین قایق‌ها و ادواتی فقط نشان دادن عکس کفایت نمی‌کرد، از ۳D موشن استفاده کردیم. یعنی قایق‌ها به صورت سه بعدی جلو دید مخاطب ساخته و حتی نقشه عملیاتی به صورت سه بعدی نشان داده می‌شود. در واقع ما محتوای بصری را خودمان بازسازی کردیم. او یادآور می‌شود: جشنواره «عمار» در این سال‌ها پخته‌تر و نوع نگاهش جامع‌تر شده است. همچنین توانسته است گستره بیشتری از فیلم سازان و فیلم‌ها را با خود همراه کند.

رحمانی نسب بیان می‌کند: داوران درباره فیلم «کد ۰۲۴» به من گفتند این فیلم به لحاظ فرمی به صورت درستی از تکنیک ۳D موشن استفاده کرده است و داستان را طوری گفته که وقتی مخاطب آن را می‌بیند، هیچ سؤالی برایش بی جواب نمی‌ماند.

کارگردان «کد ۰۲۴» درباره درخشش مشهدی‌ها در دوازدهمین دوره جشنواره «عمار» بیان می‌کند: به نظر من در یکی دو سال گذشته فیلم سازان مشهدی جسارت بیشتری برای ساخت آثار با موضوعات جشنواره پیدا کرده اند و به تبع، کیفیت فیلم هایشان نیز بالاتر رفته است به طوری که جشنواره‌ها نمی‌توانند آثار فیلم سازان مشهدی را نادیده بگیرند.
به باور او در یکی، دوسال گذشته توجه به ظرفیت هنرمندان فیلم ساز در مشهد روند رو به رشدی داشته است.

نوشتن یک کتاب درباره صنعتگر مشهدی

رحمانی نسب، با اشاره به تولید این فیلم با حمایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان می‌گوید: هم زمان با تولید این اثر، مراحل نوشتن کتابی به نام «بساز و نفروش ها» درباره علی حمامی آغاز و در آن خیلی جدی‌تر به موضوعات مختلف مربوط به شخصیت و توانمندی او پرداخته شد که قایق‌های عساکره (کد ۰۲۴) یکی از آن هاست. حمامی در جنگ کار‌های بسیاری انجام داد و ابزارآلات بسیاری برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساخت.

به گفته این کارگردان، کتاب جمع بندی شده و هم زمان با اکران رسمی مستند، رونمایی می‌شود. او با اشاره به اینکه اکران در جشنواره «عمار» هم زمان با رونمایی از فیلم «کد ۰۲۴» بوده بیان می‌کند: ما برای اکران عمومی فیلم برنامه خاصی داریم، همچنین با تلویزیون هم برای پخش آن صحبت کرده ایم، از این رو در جشنواره «عمار» هم فقط اثر در سینمافلسطین پخش شد.

نسل جوان باید این فیلم را ببینند

رحمانی نسب درباره اکران‌های مردمی که جشنواره «عمار» فراهم می‌کند نیز می‌گوید: اینکه فیلم «کد ۰۲۴» به دست مردم به ویژه جوانان برسد همان هدفی است که من برای ساخت آن دنبال می‌کردم. چون شاید بچه‌هایی که در شهرستان‌ها و روستا‌ها هستند و فکر می‌کنند کارشان به درد جامعه نمی‌خورد و حتما باید اتفاق خاصی رخ دهد تا آن‌ها پیشرفت کنند با دیدن این فیلم متوجه شوند مثل شخصیت داستان می‌توانند کاری بزرگ انجام دهند و قایقی مهم بسازند که هیچ کس تا آن زمان از پسش بر‌ نمی‌آمده است.

او تأکید می‌کند: نمایش آثار در شهرستان‌ها حتما اتفاق مثبتی است و جشنواره چند سالی است که این زیرساخت را فعال کرده و باید آن را ادامه دهد. ما دوست داریم اثرمان به دست مخاطبان بیشتری در گوشه و کنار ایران برسد.
از دیگر عوامل فیلم «کد ۰۲۴» هم می‌توان به محمد همتی دستیار کارگردان، سبحان ابوذر آهنگ ساز و صداگذار و فاطمه رحمانی نسب دستیار تهیه اشاره کرد.